Als hierbij sprake is van een piepende ademhaling denkt men al snel aan astma. Aan een Inspannings-geïnduceerde Laryngeale Obstructie (in het Engels: Exercise Induced Laryngeal Obstruction, ofwel ‘EILO’ genoemd) wordt vaak niet gedacht. Dit terwijl vermoed wordt dat dit bij maar liefst 5% van de jongeren en jong volwassen sporters voorkomt. Echter is EILO nog erg onbekend en wordt deze diagnose daarom vaak niet overwogen. Tegen de tijd dat de diagnose wel wordt gesteld, zijn er vaak al meerdere jaren met klachten voorbij en vele specialisten bezocht. Dat is natuurlijk zonde.

EILO

Inspannings-geïnduceerde Laryngeale Obstructie, ofwel EILO, is een verzamelnaam voor vernauwingen die tijdens inspanning ontstaan vlak boven of ter hoogte van de stembanden. Deze stembanden bevinden zich diep achter in de keel; het strottenhoofd (de larynx) genoemd.

Typisch voor deze aandoening is dat men geluid maakt tijdens inspanning: veelal is er een piepend geluid te horen bij de inademing. Dit ontstaat doordat de ademhaling tijdens inspanning toeneemt om in de toegenomen behoefte aan zuurstof te voorzien. De ademhaling wordt dieper, maar ook sneller. Hierdoor neemt de luchtstroom toe, wat een aanzuigende werking op de luchtpijp heeft. Door deze aanzuiging neemt de vernauwing toe en kunnen benauwdheidsklachten en een piepend geluid ontstaan. Uiteindelijk lukt het niet meer om de ademhaling verder te versnellen en kan de inspanning niet meer volgehouden worden. Vaak is deze aandoening aangeboren maar de vernauwing kan ook veroorzaakt worden door bijvoorbeeld een operatie diep in de keel.

In onderstaande afbeeldingen is te zien dat er te veel weefsel als een gordijn voor de opening van de luchtpijp hangt; het teveel aan weefsel wordt tijdens inspanning steeds meer voor de opening van de luchtpijp gezogen door de toenemende ademhaling. Dit weefsel is zacht en wordt door de snelle ademhaling aangezogen, waardoor de doorgang nog nauwer wordt en dus benauwdheidsklachten kunnen ontstaan.

De aandoening wordt vaak aangezien voor inspanningsastma. De medicijnen (vaak pufjes) die daarvoor worden voorgeschreven helpen niet tegen EILO. Een sporter met klachten van EILO blijft hierdoor benauwd bij inspanning. Er kan natuurlijk ook sprake zijn van een zowel inspanningsastma als een EILO: de medicijnen voor astma helpen dan wel een beetje maar vaak niet voldoende om naar hartenlust te kunnen sporten.

Bij de verdenking op een EILO kan in het Meander Medisch Centrum in Amersfoort/Baarn een speciale inspanningstest worden verricht om EILO aan te tonen. Hierbij werken de afdelingen Keel-, Neus-, Oorheelkunde (KNO) en Sportgeneeskunde samen. De test wordt uitgevoerd bij de Sportgeneeskunde en bestaat uit een fietstest waarbij de patiënt een gezichtsmasker op krijgt en zo de ademgassen (zuurstofopname en koolstofdioxine afgifte) worden geanalyseerd. Tijdens deze fietstest verricht de KNO-arts een kijkonderzoek van de keel via een klein slangetje door de neus (flexibele laryngoscopie), waarbij wordt gekeken of sprake is van een vernauwing ter hoogte van het strottenhoofd. Wanneer de KNO-arts door middel van het kijkonderzoek vaststelt dat er geen sprake is van een EILO, kan de sportarts aan de hand van de inspanningstest en de gegevens van de ademgasanalyse nog kijken of er een andere verklaring voor de benauwdheidsklachten kan worden aangewezen; bijvoorbeeld een inspanningsastma of een verkeerd ademhalingspatroon.

Momenteel loopt er ook een onderzoeksproject waarbij de bevindingen van het kijkonderzoek worden vergeleken met de uitkomst van de ademgasanalyse tijdens de fietstest. Het uiteindelijke doel van dit onderzoek is dat men in de toekomst EILO eerder zal herkennen wanneer alleen een fietstest met ademgasanalyse wordt afgenomen bij patiënten met benauwdheid bij inspanning.

Meer informatie

Ken u clienten met klachten klachten zoals hierboven beschreven? Laat ze dan contact opnemen met de huisarts. De huisarts kan de client verwijzen naar het Meander Medisch Centrum via de poli van de KNO (033-8505050).